عید نوروز همواره در آثار شاعران بزرگ ادب فارسی از جمله فردوسی، سنایی و خیام مطرح بوده است و همه آنان نوروز را نماد تحول، سازندگی، حرکت و پویایی دانسته و مورد توجه قرار داده اند.
محمدبقایی ماکان نویسنده و پژوهشگر ادبی، با بیان این مطلب گفت: «شاعر مانند هر انسانی با دیدن شکوفایی طبیعت دوست دارد این زیبایی و تحول را در وجود خویش بپروراند و در اثرش جلوه گر کند.»وی با اشاره به مفهوم عرفانی نوروز در ادبیات تصریح کرد: «جامی، شاعر پارسی گوی سده نهم هجری می گوید: هرجا که جلوه ای از زیبایی های طبیعت را می بینید، همه این زیبایی ها در واقع نشانی از وجود پروردگار و خالق این زیبایی ها است و هر کس این زیبایی ها را تحسین کند درواقع خالق آن را ستوده است.»
این پژوهشگر ادبی با اشاره به دعای «یا مقلب القلوب و الابصار» تأکید کرد: «از مفهوم این دعا آن جا که می گوید: «ما را دگرگون کن» این اندیشه استنباط می شود که هر ایرانی در آغاز سال به نوعی خود را با عالم هستی مرتبط می داند و از خداوند که در نهایت علت هر معلولی است چنین می خواهد که همراه با تحول و دگرگونی طبیعت، وجود او نیز متحول شود.»وی نوزایی طبیعت را زیباترین نشانه وجود پروردگار دانست و گفت: «از آنجا که خداوند در فصل بهار، زیبایی طبیعت را بر انسان آشکار می کند، در فرهنگ ایرانی، هریک از ما با گشودن سفره هفت سین ـ که هر یک از وسایل سفره هفت سین، نمادی از مواهب الهی محسوب می شوند ـ ستایش و سپاس خود را نسبت به خداوند ابراز می کنیم.»
این نویسنده، نوروز را با ارزش ترین سنت دیرپای ایرانی دانست و گفت: «نوروز در کشور ما پیش از هر چیز، یک سنت محسوب می شود و این سنت، از ناکجاپیدای تاریخ حرکت کرده و راه طولانی را پوئیده تا به امروز رسیده و همچنان نظر به آینده دارد؛ بنابراین این سنت موجب شده است تا اقوام ایرانی در طول تاریخ همواره با یکدیگر پیوند داشته باشند و وطن عزیز خود را حفظ کنند.»وی در پایان با اشاره به فرارسیدن عید نوروز تأکید کرد: «نوروز در فرهنگ ایرانی به عنوان عاملی برای مقابله با هجوم فرهنگ های بیگانه مطرح بوده است؛ چراکه همیشه کسانی که دشمن فرهنگ و هویت ایرانی بودند میل داشتند که این سنت دیرینه را از میان بردارند.»

یکی از مقدمات اصلی نوروز ایرانیان "سفره هفت سین" است که ساعاتی پیش از تحویل سال نو گسترده می شود، این سفره از سابقه تاریخی برخوردار بوده و هر یک از اجزای آن نیز به نیت خاصی بر سفره نوروزی جای می گیرند .






برخی پژوهشگران، ریشه تاریخی این جشن را به "جمشید پیشدادی" نسبت می دهند و نوروز را "نوروز جمشیدی" می خوانند. این گروه معتقدند که جمشید شاه بعد از یک سلسله اصلاحات اجتماعی بر تخت زرین نشست و فاصله بین دماوند تا بابل را در یک روز پیمود و آن روز (روز هرمزد) از فروردین ماه بود. چون مردم از شگفتی دیدنش جشن گرفتند و آن روز را "نوروز" خواندند.

فردوسی شاعر بزرگ پارسی گوی نیز در شاهنامه پیدایش نوروز را به جمشید شاه نسبت می دهد:


به جمشید بر گوهر افشاندند

مر آن روز را روز نو خواندند

سر سال نو هرمز فرودین

بر آسوده از رنج روی زمین

بزرگان به شادی بیاراستند

می و جام و رامشگران خواستند

چنین جشن فرخ از آن روزگار

به ما ماند از آن خسروان یادگار

اما عاملی که "نوروز" را از دیگر جشن های ایران باستان جدا کرد و باعث ماندگاری آن تا امروز شد، "فلسفه وجودی نوروز" یعنی زایش و نوشدنی است که همزمان با سال جدید در طبیعت نیز دیده می شود.

یکی از نمودهای زندگی جمعی، برگزاری جشن ها و آیین های گروهی است، گردهم آمدن هایی که به نیت نیایش و شکرگزاری و یا سرور و شادمانی شکل می گیرند.
بر همین اساس جشن ها و آیین های جامعه ایران را هم می توان به سه گروه عمده تقسیم بندی کرد: جشن ها و مناسبت های دینی و مذهبی، جشن های ملی و قهرمانی و جشن های باستانی و اسطوره ای.

جامعه ایران در گذشته به شادی به عنوان عنصر نیرو دهنده به روان انسان توجه ویژه ای داشت. آنها بر اساس آیین زرتشتی خود چهار جشن بزرگ و ویژه تیرگان، مهرگان، سده و اسپندگان (اسفندگان) را همراه با شادی و سرور و نیایش برگزار می کردند. در این بین نوروز بنا به اصل تازگی بخشیدن به طبیعت و روح انسان همچنان پایدار ماند. گرچه با توجه به قانون تغییر پدیده های فرهنگی، نوروز نیز ناگزیر نسبت به گذشته با دگرگونی هایی همراه است.

به هرحال در آیین های باستانی ایران برای هر جشن "خوانی" گسترده می شد که دارای انواع خوراکی ها بود. خوان نوروزی "هفت سین" نام داشت و می بایست از بقیه خوان ها رنگین تر باشد. این سفره معمولاً چند ساعت مانده به زمان تحویل سال نو آماده بود و بر صفحه ای بلندتر از سطح زمین چیده می شد.


در بسیاری از منابع تاریخی آمده است که "هفت سین" نخست "هفت شین" بوده و بعدها به این نام تغییر یافته است.

شمع، شیرینی، شهد (عسل)، شمشاد، شربت و شقایق یا شاخه نبات، اجزای تشکیل دهنده سفره هفت شین بودند. برخی دیگر به وجود "هفت چین" در ایران پیش از اسلام اعتقاد دارند. در زمان هخامنشیان در نوروز به روی هفت ظرف چینی غذا می گذاشتند که به آن هفت چین یا هفت چیدنی می گفتند.


بعدها در زمان ساسانیان هفت شین رسم متداول مردم ایران شد و شمشاد در کنار بقیه شین های نوروزی، به نشانه سبزی و جاودانگی بر سر سفره قرارگرفت. بعد از سقوط ساسانیان وقتی که مردم ایران اسلام را پذیرفتند، سعی کردند سنتها و آیین های باستانی خود را نیز حفظ کنند.


در کتاب فروری آمده است در روزگار ساسانیان، قاب های زیبای منقوش و گرانبها از جنس کائولین، از چین به ایران وارد می شد. یکی از کالاهای مهم بازرگانی چین و ایران همین ظرف هایی بود که بعدها به نام کشوری که از آن آمده بودند "چینی" نام گذاری شد و به گویشی دیگر به شکل سینی و به صورت معرب "سینی" در ایران رواج یافتند. به هر روی خوراکی های خاصی بر سفره هفت سین می نشینند که عبارت اند از: سیب، سرکه، سمنو، سماق، سیر، سنجد و سبزی (سبزه(


? نیتها و فلسفه قرار گرفتن خوراکهای مختلف بر سفره هفت سین:


? سمنو: نماد زایش و باروری گیاهان است و از جوانه های تازه رسیده گندم تهیه می شود.


? سیب: نماد باروری است و زایش. در گذشته سیب را در خم های ویژه ای نگهداری می کردند و قبل از نوروز به همدیگر هدیه می دادند. می گویند که سیب با زایش هم نسبت دارد، بدین صورت که اغلب درویشی سیبی را از وسط نصف می کرد و نیمی از آن را به زن و نیم دیگر را به شوهر می داد و به این ترتیب مرد از عقیم بودن و زن از نازایی رها می شد.


? سنجد: نماد عشق و دلباختگی است و از مقدمات اصلی تولد و زایندگی.


? سبزه: نماد شادابی و سرسبزی و نشانگر زندگی بشر و پیوند او با طبیعت است.


در گذشته سبزه ها را به تعداد هفت یا دوازده - که شمار مقدس برج هاست - در قاب های گرانبها سبز می کردند. در دوران باستان در کاخ پادشاهان 20 روز پیش از نوروز دوازده ستون را از خشت خام برمی آوردند و بر هر یک از آنها یکی از غلات را می کاشتند و خوب روییدن هر یک را به فال نیک می گرفتند و بر آن بودند که آن دانه در آن سال پربار خواهد بود. در روز ششم فروردین آنها را می چیدند و به نشانه برکت و باروری در تالارها پخش می کردند.


? سماق و سیر: نماد چاشنی و محرک شادی در زندگی به شمار می روند.

اما غیر از این گیاهان و میوه های سفره نشین، خوان نوروزی اجزای دیگری هم داشته است، در این میان تخم مرغ نماد زایش و آفرینش است و نشانه ای از نطفه و نژاد.


? آینه: نماد روشنایی است و حتماً باید در بالای سفره جای بگیرد.


? آب و ماهی: نشانه برکت در زندگی هستند. ماهی به عنوان نشانه اسفند ماه بر سفره گذاشته می شود.


? سکه: به نیت برکت و درآمد زیاد انتخاب شده است.


شاخه های سرو، دانه های انار، گل بیدمشک، شیر نارنج، نان و پنیر، شمعدان و... را هم می توان جزو اجزای دیگر سفره هفت سین دانست.


?کتاب مقدس هم یکی از پایه های اصلی خوان نوروزی است و بر اساس آن هر خانواده ای به تناسب مذهب خود، کتاب مقدسی را که قبول دارد بر سفره می گذارد.
چنانچه مسلمانان قرآن، زرتشتیان اوستا و کلیمیان تورات را بر بالای سفره هایشان جای می دهند. بر سر سفره زرتشتیان در کنار اسپند و سنجد، " آویشن" هم دیده می شود که به گفته موبد فیروزگری خاصیت ضدعفونی کننده و دارویی دارد و به نیت سلامتی و بیشتر به حالت تبرک بر سر سفره گذاشته می شود

شعر طنز مخصوص عید نوروز 1390

دشمن مگر آشی بپزد بهرم که ،

رویش دو وجب روغن اعلا باشد !

طلب کاران در سال جدید

از دست طلبکار فراوان هرگز

آسوده نبوده ایم یاران ! هرگز

لطفا شب عید زنگمان را نزنید

در باز نمی کنم به قرآن ! هرگز




***
شعرهای جالب درمورد عید نوروز

شعر سعدی در مورد عید نوروز

مبارک تر شب و خرمترین روز
به استقبالم آمد بخت پیروز
دهل زن گو دو نوبت زن بشارت
که دوشم قدر بود امروز نوروز
مهست یا ملک یا آدمیزاد
پری یا آفتاب عالم افروز
ندانستی که ضدان در کمینند
نکو کردی علارغم بدآموز
مرا با دوست ای دشمن وصال است
تو را گر دل نخواهد دیده بردوز
شبان دانم که از درد جدایی
نیاسودم ز فریاد جهان سوز
گر آن شب با وحشت نمی بود
نمی دانست سعدی قدر این روز

****************

برآمد باد صبح و بوی نوروز
به کام دوستان و بخت پیروز
مبارک بادت این سال و همه سال
همایون بادت این روز و همه روز
چو آتش در درخت افکند گلنار
دگر منقل منه آتش میفروز
چو نرگس چشم بخت از خواب برخاست
حسدگو دشمنان را دیده بردوز
بهاری خرمست ای گل کجایی
که بینی بلبلان را ناله و سوز
جهان بی ما بسی بودست و باشد
برادر جز نکونامی میندوز
نکویی کن که دولت بینی از بخت
مبر فرمان بدگوی بدآموز
منه دل بر سرای عمر سعدی
که بر گنبد نخواهد ماند این گوز
دریغا عیش اگر مرگش نبودی
دریغ آهو اگر بگذاشتی یوز
***برخیز که می‌رود زمستان
بگشای در سرای بستان
نارنج و بنفشه بر طبق نه
منقل بگذار در شبستان
وین پرده بگوی تا به یک بار
زحمت ببرد ز پیش ایوان
برخیز که باد صبح نوروز
در باغچه می‌کند گل افشان
خاموشی بلبلان مشتاق
در موسم گل ندارد امکان
آواز دهل نهان نماند
در زیر گلیم و عشق پنهان
بوی گل بامداد نوروز
و آواز خوش هزاردستان
بس جامه فروختست و دستار
بس خانه که سوختست و دکان
ما را سر دوست بر کنارست
آنک سر دشمنان و سندان
چشمی که به دوست برکند دوست
بر هم ننهد ز تیرباران
سعدی چو به میوه می‌رسد دست
سهلست جفای بوستانبان
**************شعر حافظ درمورد عید نوروز
رسید مژده که آمد بهار و سبزه دمید / وظیفه گر برسد مصرفش گل است و نبید
مکن زغصه شکایت که در طریق طلب / به راحتی نرسید آنکه زحمتی نکشید
ز روی ساقی مهوش گلی بچین امروز / که گرد عارض بستان بنفشه دمید
بهار می گذرد دادگسترا دریاب / که رفت موسم حافظ هنوز می نچشید
**************اشعار منوچهری درمورد عید نوروز
آمد نوروز هم از بامداد
آمدنش فرخ و فرخنده باد
باز جهان خرم و خوب ایستاد
مرد زمستان و بهاران بزاد
ز ابر سیه روی سمن بوی داد
گیتی گردید چو دار القرار
روی گل سرخ بیاراستند
زلفک شمشاد بپیراستند
کبکان بر کوه به تک خاستند
بلبکان زیر و ستا خواستند
فاختگان همبر میناستند
نای زنان بر سر شاخ چنار
باز جهان خرم و خوش یافتیم
زی سمن و سوسن بشتافتیم
زلف پر یرو یان بر تافتیم
دل ز غم هجران بشکافتیم
خوبتر از بوقلمون یافتیم
بوقلمونیها در نوبهار
**************شعر فرخی سیستانی درمورد عید نوروز
چون پرند نیگلون بر روی بندد مرغزار
پرنیان هفت رنگ اندر سر آرد کوهسار
خاک را چون ناف آهو مشک زاید بی قیاس
بید را چون پر طوطی برگ روید بی شمار
دوش وقت نیم شب بوی بهار آورد باد
حبذا باد شمال و خرما بوی بهار
بادگویی مشک سوده دارد اندر آستین
باغ گویی لعبتان جلوه دارد در کنار
ارغوان لعل بدخشی دارد اندر مرسله
نسترن لولوی لالا دارد اندر گوشوار
تا بر آمد جامهای سرخ مل بر شاخ گل
پنجه های دست مردم سر برون کرد از جنار
راست پنداری که خلعتهای رنگین یافتند
باغهای پر نگار از داغگاه شهریار
**************جامی و عید نوروز بگشا نقاب از رخ باد بهاران
شد طرف چمن بزمگه باده گساران
شد لاله ستان گرد گل از بس که نهادند
رو سوی تماشای چمن لاله عذارن
در موسم گل توبه ز می دیر نپاید
گشتند در این باغ و گذشتند هزاران
بین غنچه نشکفته کهآورد به سویت
سربسته پیامی ز دل سینه فگاران

**************شعر عنصری درمورد عیدنوروز
باد نوروزی همی در بوستان بتگر شود
تا ز صنعش هر درختی لعبتی دیگر شود
باغ همچون کلبه بزاز پر دیبا شود
باد همچون طبله عطار پر عنبر شود
سوسنش سیم سپید از باغ بردارد همی
باز همچون عارض خوبان زمین اخضر شود
روی بند هر زمینی حله چینی شود
گوشواره هر درختی رسته گوهر شود
چون حجابی لعبتان خورشید را بینی ز ناز
گه برون آید ز میغ و گه به میغ اندر شود
افسر سیمین فرو گیرد ز سر کوه بلند
باز مینا چشم و دیبا روی و مشکین پر شود
روز هر روزی بیفزاید چو قدر شهریار
بوستان چون بخت او هر روز برناتر شود

عمونوروز به عنوان نخستین عروسک ملی ایران که ساخت داخل کشور است، دیروز طی مراسمی در محل کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان رونمایی شد.اگر چه پیش از این عروسک‌های دارا و سارا طراحی شده و در دستان کودکان ایرانی قرار گرفته بودند، اما تولیدشان در کشور چین انجام می‌شد و می‌شود که به گفته سیدصادق رضایی، مدیرعامل کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان، در آینده برای ساخت داخل آنها نیز برنامه‌ریزی شده است.

عمونوروز به عنوان نخستین عروسک ملی ایران که ساخت داخل کشور است، دیروز طی مراسمی در محل کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان رونمایی شد.اگر چه پیش از این عروسک‌های دارا و سارا طراحی شده و در دستان کودکان ایرانی قرار گرفته بودند، اما تولیدشان در کشور چین انجام می‌شد و می‌شود که به گفته [...]

دیروز در حالی عمونوروز 30 سانتیمتری رونمایی و نویدبخش فرا رسیدن بهار شد که سیدصادق رضایی در گفت‌وگو با «جام جم» با اشاره به عرضه این عروسک همراه با کتاب و محصولات فرهنگی جانبی گفت: در صورت استقبال خانواده‌ها و بخش خصوصی از عمونوروز، اجازه استفاده از برند این عروسک را روی تمام اسباب‌بازی ها، سرگرمی‌ها و لوازم‌التحریر خواهیم داد.

پاپا نوئل؛ تقلیدی از عمو نوروز

دکتر جابر عناصری، استاد تاریخ هنر در دانشگاه‌های کشور با اشاره به جایگاه عمو نوروز در قصه‌های اسطوره‌ای ایران‌زمین می‌گوید: عمونوروز که آمدنش بهار را نوید می‌دهد، نماد کسی است که به زندگی آدم‌ها برکت می‌بخشد.

این پژوهشگر فرهنگ ایران ادامه می‌دهد: این شخصیت اسطوره‌ای که سابقه‌ای چندهزار ساله در فلات ایران‌زمین دارد، از چنان اهمیت و تاثیر‌گذاری برخوردار بود که ویژگی و شمایل آن به دیگر تمدن‌ها نیز وام داده شد، برای مثال بسیاری از خصوصیات پاپا نوئل غربی‌ها برآمده از اوست که از طریق روم باستان به فرهنگ مسیحی و تحویل سال نو میلادی راه یافته است.

آشنایی کودکان با فرهنگ باستانی

دکتر اردشیر صالح‌پور، مدرس تئاتر و فرهنگ عامه نیز با اشاره به جایگاه پررنگ عمو نوروز در تاریخ ایران می‌گوید: اگرچه عمونوروز برای هر سن و سالی نویدبخش فراوانی است، اما برای کودکان این شادی دوچندان می‌شود.

او می‌افزاید: نوروز برای کودکان همیشه با عیدی و هدیه گرفتن همراه بوده است و برای همین می‌توان انتظار داشت آنان راحت بتوانند با این عروسک ارتباط برقرار کنند و از طریق آن با بخشی از فرهنگ اسطوره‌ای و باستانی ایران آشنا شوند. این نویسنده و پژوهشگر البته تاکید می‌کند: با این حال باید دقت کرد که شناساندن این شخصیت به کودکان نیازمند انتشار کتاب‌های داستانی و مصور، قصه‌گویی و ساخت فیلم‌های پویانمایی است و در این جهت نمی‌توان تنها به ساخت یک عروسک اکتفا کرد.

کیفیت و قیمت

ساخته شدن عروسک عمونوروز در داخل کشور، ویژگی بارزی است که عروسک‌های قبلی از جمله دارا و سارا از آن بی‌نصیب بودند. در این میان کیفیت ساخت و قیمت آن، شاخص مهمی است که بی‌شک می‌تواند در موفقیت عروسک عمونوروز در میان کودکان نقش ایفا کند.

از سوی دیگر، دکتر احمد تمیم‌داری، استاد ادبیات فارسی دانشگاه علامه طباطبایی به چند عامل دیگر در این جهت اشاره کرده و می‌گوید: آموزش و پرورش به ویژه در مقطع پیش‌دبستانی و دبستان و رسانه‌های فراگیر چون صدا و سیما می‌توانند در معرفی این شخصیت به کودکان نقش مهمی را ایفا کنند.

او با اشاره به این که تمدنی زنده می‌ماند که آداب و رسوم خود را پاس بدارد، ادامه می‌دهد: این عروسک اگر به خانواده‌ها راه پیدا کند و در دستان کودکان ایرانی قرار بگیرد، بی‌شک می‌توان امیدوار بود که آیین‌های باستانی ما چون نوروز نیز بیشتر و بهتر از گذشته برای مردم تبیین شوند و راه را بر هجوم فرهنگ بیگانه ببندند.

غذای اصلی پرنده تخم کتان است.

2.در وعده های غذایی قناری هویج برای رنگش و تخم مرغ برای تقویت او استفاده شود

3.سعی کنید از میله های و ظروف غذا خوری پلاستیکی و بدون درز و شکستگی استفاده کنید چون باعث زخمی شدن قناری و محلی برای تجمع شپشک میباشد.

4.از گذاشتن وسایل تزئینی داخل قفس خودداری کنید.

5.از قفس مخصوص نگهداری قناری(50.30.40) استفاده کنید قفسهای کوچک باعث بی تحرکی ودر نتیجه چاقی قناری و همچنین شکستگی و بی نظمی پرها میشود.

6.ظرف غذاخوری و میله را در جهت مخالف یکدیگر و در طول قفس قرار دهید تا فاصله پرواز بیشتر باشد وامکان تحرک پرنده زیادتر شود.)ارتفاع میله با جا دانی برابر و هر دو بر روی سیم افقی قسمت پایین قفس باشند)

7. سعی کنید از گذاشتن بیشتر از یک میله در قفس خودداری کنید چون ممکن است در مسیر پرواز، قناری باآنها برخورد کرده و زخمی گردد در ضمن فاصله پرواز نیز کم میشود.

8. میله ها در جای خود کاملاً محکم شوند و حتی الامکان دو سر آن باز باشد تا شپشک در آن جمع نگردد و حداقل دو هفته یکبار میله ها وظروف غذاخوری را ازقفس بیرون آورده ضد عفونی کرده و در صورت شکستگی تعویض نمایید.

9.حد اقل دو روز یک بار آب را تعویض و ظرف آن را تمیز کنید توجه داشته باشید بعضی اوقات آب لوله کشی دارای مقدار زیادی کلر میباشد از این آب هرگز به قناریهایتان ندهید.

10.سه روز یکبار دان قناری را بیرون آورده و اضافات و پوسته ها را دور ریخته و دان جدید اضافه نمایید.



11.به جای روز نامه از کاغذ سفید برای کف قفس استفاده کنید زیرا قناریها آن را میخورند و ماد چاپی روزنامه باعث بیماریهای روده ای در قناری میشود در ضمن سه روز یکبار کاغذ را تعویض و پلاستیک ته قفس را بشویید.

12.قناری باید در جایی قرار بگیرد که نور غیر مستقیم خورشید به آن برسد ،در معرض باد نباشد وهوا نیز به طور مداوم تهویه شود وچند مدت یکبار زمانیکه شدت گرمای خورشید کم است برای مدت کوتاهی قناری را جلوی نور خورشید قرار دهید.

13. هفته ای دو بار ظرف حمام برای قناری بگذارید(البته در جای گرم و غیر اززمان جفتگیری)

14.حتی الامکان از به دست گرفتن قناری در مواقع غیر ضروری بپرهیزید.

معرفی و تاریخچه:







عروس هلندی پرنده ای با نام علمی Genus Nyphicus بومی استرالیا می باشد. در زبان انگلیسی این پرنده را Cockatiel می نامند. این پرنده در سالهای 1800 میلادی ه انگلستان آورده شده است. احتمالا این پرنده توسط کسانی که به استرالیا تبعید شده بودند در بازگشت به انگلستان آورده شده است. محوبیت این پرنده افزایش پیدا کرد و امروزه این پرنده یکی از محبوب ترین پرندگان خانگی می باشد.بیشتر محبوبیت این پرنده به سبب طبیعت ملایم و سر وتاج رنگی پرنده می باشد. همچنین این پرنده به سادگی اهلی و دست آموز می شود.

انواع عروس هلندی:
عروس هلندی در چندین جهش رنگی موجود می باشد که به قرار زیر می باشد.خاکستری: دارای بدنی خاکستری با زمینه سفید در بالها، سر زرد رنگ و گونه های نارنجی ، پرهای تاج ممکن است خاکستری یا زرد باشند. در ماده ها رنگ گونه تیره تر می باشد.

نوع خاکستری






Lutino : بدن زرد رنگ با سری به رنگ زرد که رنگ سر از بدن تیره تر می باشد. بدن می تواند سفید به نظر آید. هر دو جنس گونه های نارنجی روشنی دارند.

نوع Lutino


صدفی: رنگ پرهای بدن برنگ خاکستری روشن با زمینه سفید می باشد. دارای سر زرد و گونه های نارنجی می باشن

دارچینی:



رنگ پرهای بدن بسیار روشن و اغلب برنگ قهوه ای روشن می باشد. سر به رنگزرد و گونه ها برنگ نارنجی می باشند.
نقره ای: در حقیقت بسیار شبیه نژاد خاکستری است بجز اینکه بدن برنگ سفید می باشد. ماده ها دارای گونه کدر تری هستند.
ابلق: 70% زرد یا سفید (رنگ بدن) و 30% ابلق (رنگ بالها خاکستری) نشانه یک عروس هلندی ابلق تمام عیار است. نرها و ماده ها بسیار شبیه هم می باشند.
زرد کمرنگ: از نظر رنگ بسیار شبیه نژاد صدفی است با این تفاوت که پرنده صدایی تولید نمی کند.
صورت سفید:



رنگ آمیزی شبیه نژاد خاکستری داشته با این تفاوت که پرهای صورت بجای زرد سفید بوده و گونه ندارد.
عروس هلندی دارای گونه های بسیار زیادی است که در اثر جهش های ترکیبی مختلف بوجود آمده اند ولی نژاد های بالا رایج ترین گونه ها می باشند .

رفتار و تربیت:
عروس هلندی پرنده ای خونگرم بوده و به توجه زیادی نیاز دارد. اگر به آنها بی توجهی شود شروع به جیغ کشیدن می کند. آنها کنجکاو و شیرین هستند. یک عروس هلندی در هنگامی که مشغول تمییز کردن خانه یا تماشای تلویزیون هستید بر روی شانه تان سوار می شود. آنها کم تر از طوطی استرالیایی و طوطی های بزرگ خرابی به بار می آورند.
بهترین عروس هلندی برای خرید یک عروس هلندی است که از طفولیت از مادر خود جدا شده و توسط انسان تغذیه شده است. این باعث می شود که پرنده به انسان خو گرفته و از او نترسد. این روش نیاز پرنده به توجه انسان را بیشتر می کند.
این پرنده می تواند حرف زدن را بیاموزد. این کار در صورتی که عروس هلندی تنها پرنده خانه باشد آسانتر است. در صورتی که پرنده دیگری اطراف پرنده باشد حیوان احساس نیازی به برقراری ارتباط با شما نمی کند.
تمرین کردن با آنها برای سخن گفتن بسیار آسان است.فقط به سه چیز توجه کنید فراوانی ، تکرار و پاداش. پرنده تان را بر روی انگشت گذاشته و مستقیما رو به او کلمه ای را با صدایی خوش بیان کنید. بکرات کلمه ای را که می خواهید پرنده بگوید تکرار کنید. جلسه تمرین باید پنج دقیقه یا کمتر و چندین بار در روز تکرار شود. در صورت سعی برای بیان کلمه با دادن جایزه و یا یک غذای و یژه از پرنده قدر دانی کنید. بعد به آنها فقط در صورتی که کلمه را بیان کردند جایزه بدهید. شما همچنین می توانید یک سی دی یا نوار کاست را برای تمرین از فروشگاه های حیوانات تهیه کنید.
یکی از مسائلی که در مورد این پرنده باید مورد توجه قرار گیرد بلوغ جنسی حیوان است. حدود یک تا دو سالگی پرنده نر به بلوغ رسیده و در این هنگام بصورت پرنده ای مهاجم در می آید. حتی برای پرندگان دست آموز نیز این موضوع صدق می کند. در این زمان باید صبور باشید. این حالت پس از مدتی از بین می رود. ولی پرنده دوست داشتنی شما مدتی در یک حالت اندوه فرو می رود. ماده ها بنظر نمی رسد که در این حالت فرو روند یا حداقل هیچگاه در این حد نمی باشد.
بلوغ شاید یک حرکت به حالت سلطه گری مردانه در پرنده شما می باشد. آنها اغلب در حدود دو سالگی یک مقدار سلطه گر می شوند. در این حالت باز باید صبور باشید. آنها جریانی را برای رئیس بودن طی خواهند نمود ولی این رفتار برای همیشه نخواهد بود.

غذا و قفس:
عروس هلندی یک رژیم متنوع حاوی بذر گیاهان ،دانه های آماده برای پرنده، میوه و سبزیجات را ترجیح میدهد. آنها همچنین از بیسکویت ، نان،ماکارونی و خلاصه هر چیزی که خودتان می خورید استقبال می کنند. از دادن چربی زیاد ، شکر و نمک خودداری کنید.
تنها از دانه های آماده ای که مخصوص عروس هلندی ساخته شده استفاده کنید. اگر پرنده شما این دانه های آماده را نخورد تعجب نکنید . اغلب آنها غذایی را که برای پرنده های کوچکتر از قبیل مرغ عشق تهیه شده ترجیح می دهند. آنها اغلب بر روی دانه ای که می خورند حساس هستند.
عروسهلندی دوست دارد از قفس بالا برود بنابراین برایش از قفسی استفاده کنید کهبراحتی بتواند از آن بالا رفته و بالهای خود را بکشد. بخاطر داشته باشیداین پرنده دارای دم بلندی است و آنها به فضای کافی برای حرکت درقفسبدون آنکه دمشان آسیب بیند نیاز دارند. این فکری است کوته بینانه که یکقفس کوچک برای این پرنده بهتر است. برای یک عدد پرنده حداقل بیش از 20اینچ مربع جا نیاز می باشد. آنها حقیقتا به خانه ای نیاز دارند که براحتیدرون آن حرکت کنند.

مراقبت در مقابل آسیب و بیماریها:
عروس هلندی به آن صورت بیمار نمی شود و در کل پرنده مقاومی می باشد.سرما بزرگترین تهدید برای این پرنده است. گرمای مناسب برای این پرنده حدود 18 تا 22 در جه سانتیگراد می باشد. عروس هلندی به
بیرون قفس بودن و همراهی با صاحبش علاقه خاصی دارد. البته اگر در خانه خود سگ یا گربه نگاه می دارید باید مراقب باشید که پرنده به هیچ عنوان در دسترس آنها نباشد. چرا که شاید این حیوان به خاطر حس غریزی که دارد به پرنده حمله کرده و به آن آسیب برساند.
پرواز آزادانه برای هیچ پرنده ای ایده خوبی نیست. آنها در هنگام پرواز ممکن است به دیوار ، پنجره یا اسباب اثاثیه منزل برخورد نموده و آسیب ببینند. داستانهایی در مورد سوختن پرنده در اثر پرواز در آشپزخانه یا بر روی بخاری غیر معمول نیست. علاوه بر این ممکن است یکی از درها باز مانده باشد و پرنده فرار کند. در صورتی که می خواهید پرنده تان بیرون از قفس باشد بهترین گزینه این است که شاه پرهای پرنده را بچینید. شاهپرهای اصلی 8 تا 10 پر بزرگی هستند که در سر هر بال قرار دارد. بهتر است دو تا شاهپر اولی پرنده را برای جلوه زیباتر پرنده نچینید.

فنچ (سهره)
این پرنده های کوچک را با نام خارجی فنچ finch می شناسیم اما در زبان فارسی انها را سهره می نامند. poephila guttata
سهره (فنچ) راه راه سفید white zebra finch این پرنده حاصل نخستین جهشهای سهره راه راه است. بین جنس نر و ماده ان تفاوتی دیده نمی شود.
پراکندگی جغرافیایی: در اکثر قسمتهای استرالیا جز بعضی از مناطق جنوبی و شبه جزیره کیپ یورک یافت می شود. این پرنده همچنین در جزایر فلورس به طرف شمال تا اسرالیا پراکنده است.
اندازه: 10 سانتی متر
جیره غذایی: مخلوطی از ارزن، دانه قناری ساده و سبزیجات.
پرندگان نابالغ: منقار سیاهی دارند.
تعیین جنسیت: منقار پرنده ماده کم رنگتر می باشد و فاقد نقش و نگاری است که بر روی سینه و پهلوی پرنده نر دیده می شود.
ویژگی و جزابیتهای این پرنده: پرنده ای بسیار شاداب و فعال است که خیلی زود با محیطهای مختلف سازگار میشود، به دست اوردن جوجه از ان نیز بسیار اسان است.
سهره راه راه سالهاست که اهلی شده است و در حال حاضر وارتیه های رنگی مختلفی از ان یافت میشود. از جمله اولین انواع این پرنده (موتاسیون) سفیدرنگ است که پیدایش ان به پیش از سال 1921 میلادی باز می گردد. در این پرنده ، هم جنس نر و هم جنس ماده یکدست سفید می باشند. نوع مشابه ولی مجزایی به نام سفید پهلو شاه بلوطی نیز وجود دارد که در ان نقش و نگارهای رنگی بدن محفوظ مانده و فقط رنگ سایر نقاط سفید شده است.
سهره راه راه حنایی fawn zebra finch در این پرنده نر، تمام تمام نقش و نگارهای رنگی روی بدن محفوظ مانده است، فقط سایر نقاط بدن ان به رنگ قهوه ای روشن درامده است.
سهره سفید پهلو شاه بلوطی chestnut flanked white پرنده ای که در تصویر مشاهده می کنید، از انواع رنگی این پرنده است.با توجه به وجود نقش و نگار نقطه مانند در روی پهلوی این پرنده،این پرنده یک سهره سفید پهلو شاه بلوطی نر است.
اطلاعات بیشتر در باره فنچ (فنچ)
در سهره راه راه نیز همانند طوطی استرالیایی ، جهشهایی که روی می دهد سبب ایجاد رنگهای جدید نمی شود، بلکه فقط شدت رنگهای بدن پرنده را کم و زیاد می کند. از جفت شدن سهره راه راه با سهره خاکستری معمولی ، نوعی به نام نقره ای و از جفت شدن سهره راه راه با سهره حنایی ، نوعی به نام کرم رنگ پدید می اید.
در سهره راه راه هر یک از این رنگها در زمینه سفید پرهای پرنده ، به همراه نقش و نگارهای مختلف و متعددی خودنمایی می کنند.با وجودی که تعدادی از انواع این پرنده نظیر پرنده نوک طلایی حتی در حال حاضر نیز نایاب هستند، اما امروزه پرنده های دیگری مثل انواع تاجدار پراکندگی بیشتری یافته اند. در این پرنده نیز درست شبیه انواع (جهش یافته) مشابه سایر گونه ها ، پرنده های تاجدار را هیچ گاه با یکدیگر جفت نمی کنند. بلکه همیشه یک پرنده تاجدار را با یک پرنده فاقد تاج تلاقی می دهند. پرنده های تاجدار و انواع رنگارنگ را می توان با پرنده های مختلف از هر رنگی که باشد، جفت انداخت.
از سهره های (فنچ) راه راه می توان به طور مرتب در خانه جوجه گرفت. فقط لازم است قفس مخصوص تولید مثل که دارای یک اشیانه و یا حتی یک سبد مخصوص اشیانه سهره هاست، برای این پرنده فراهم شود.
باوجود این ، پس از اتمام ساخت اشیانه و گذاشتن تخمها در ان، از دادن مواد مخصوص اشیانه سازی به پرنده خودداری کنید. در غیر اینصورت پرنده به اشیانه سازی ادامه می دهد به طوری که حتی روی تخمهای خود را نیز کاملا می پوشاند. تحت شرایط طبیعی این پرنده تا 6 تخم می گذارد که پس از 12 روز این تخمها به جوجه تبدیل می شوند.
دراین پرنده ها، هم نر و هم ماده روی تخم می خوابند.
هر روز غذای تازه مخصوص جوجه ها را در اختیار انها قرار دهید و عصر همان روز پیش از انکه باقیمانده غذا ترش شود، انرا از قفس خارج کنید. با اینکار سلامتی جوجه های خود را تامین خواهید کرد. جوجه های جوان در 18 روزگی توانایی پرواز پیدا می کنند و بعد از 2 هفته می توانند مستقلا و بودن کمک پدر و مادر غذا بخورند.
دراین مرحله، پرندگان بالغ (والدین) مجددا به اشیانه سازی می پردازند. به همین علت دراین زمان باید پرندگان جوان را از قفس خاج کرد.
هیچ گاه از یک سهره ماده بیش از سه دوره متوالی جوجه نگیرید، چراکه این عمل موجب می شود پرنده به بیماری چسبندگی تخم دچار شود. برای جلوگیری از بروز چنین حالتی باید اشیانه و ضمایم ان را از قفس خارج کرد.
پرنده ای که دچار این حالت شده است، نمی تواند تخم بگذارد و به همین علت تخم داخل بدن پرنده باقی مانده و خارج نمی شود. بروز چنین حالتی بخصوص در پرندگان کوچک ممکن است کشنده باشد. تحت شرایط طبیعی نگهداری از فنچ های راه راه در منزل بسیار اسان است. از طرف دیگر می توان با موفقیت از این پرنده در منزل جوجه گرفت.

آواز فنج

یکی دیگر از جذابیت های عمده فنچ های راه راه صدای جیک جیک لطیف آنها می باشد. عده ای صدای شیرین و مطبوع جیک جیک فنچ های راه راه را بر عکس دیگر پرندگان این دسته بسیار آرامش بخش و خوش آیند توصیف کرده اند

زندگی اجتماعی
فنچ های راه راه پرندگان فوق العاده اجتماعی هستند، اگر چه این رفتار تنها در بین همنوعانشان مشاهده می شود. به عنوان مثال، فنچهای راه راه در حضور انسانها بسیار خجالتی هستند و دوست ندارند دست آموز باشند و یا در دست انسانها قرار بگیرند. بعضی از دارندگان فنچهای دست آموز معتقدند این پرندگان احساس بهتری نسبت به لمس کردن و نوازش دارند. بر این اساس نمی توان فنچ های راه راه را گزینه مناسبی برای جویندگان حیوانات دست آموز خانگی بحساب آورد.

در محل سکونت بومی آنها در استرالیا، فنچ های راه راه بصورت دسته های بزرگ در چمنزارهای پهناور و دشت های وسیع حرکت می کنند و حتی فنچ های محبوس در قفس نیز این طبیعت شدیداً اجتماعی خود را حفظ می کنند.

فنچ های راه راه با اختیار جفت خوشحالی و شادمانی خویش را تضمین می کنند. یک جفت فنچ راه راه در مواقع استراحت، جفتگیری، تیمار و آراستن یکدیگر، نزدیک و چسبیده به هم قرار می گیرند. اگر چه اغلب نزاع بین یک جفت فنچ بر سر جایگاه و محل سکونت در می گیرد که البته محدود به خوابیدن روی تخمها نمی شود. یک استراتژی برای محدود کردن یک فنچ نر پرخاشجو مهیا کردن یک وسیله بازی و سرگرمی جهت تخلیه پرخاشگری او می باشد.

قفس
فنچ های راه راه بسیار فعال هستند و از پریدن به این سو و آن سو بسیار لذت می برند. متخصصین توصیه می کنند دارندگان این نوع فنچ بزرگترین مکان ممکن را جهت پریدن به این حیوانات اختصاص دهند. بنا بر این توصیه ها مکان زندگی آنها نباید کمتر از 20 اینچ باشد. قفسهای چوبی و فلزی ارزان قیمت پر طرفدارترین قفسها برای نگهداری فنچ ها می باشند.

رژیم غذایی
تعویض آب پرنده بصورت روزانه بسیار مهم و ضروری است. اگر قادر به تعویض روزانه آب نباشیم بهتر است از تیوبهای آبدهی استفاده کنیم. غذای اصلی فنچها را دانه تشکیل می دهد. ارزن عمده ترین دانه ای است که هر فنچی از خوردن آن لذت می برد. مقدار و میزان مناسب و شایسته دانه از نظر فرمول و اندازه وزنی در فروشگاههای غذای حیوانات خانگی موجود می باشد.
فنچهای راه راه عاشق دانه های ارزن بصورت خوشه ای و جدا نشده از شاخه می باشند.

علاوه بر دانه فنچهای راه راه نیازمند یک رژیم تکمیلی شامل سبزیجات از قبیل اسفناج، سبزیجات تازه و میوه هستند. استفاده از دانه های جوانه زده روش مناسبی است که توسط بعضی از دارندگان فنچها جهت تامین سبزیجات مورد نیاز پرنده مورد استفاده قرار می گیرد. هویج بخارپز و خیار مثالهایی از سبزیجاتی هستند که توسط فنچها خورده می شوند.

کلسیم یک ماده معدنی ضروری تکمیل کننده رژیم غذایی فنچهای راه راه محسوب می شود. کلسیم برای رشد و استحکام استخوان بندی پرنده و همچنین در فنچهای ماده برای تخم گذاری بسیار ضروری و مهم می باشد. واضح است که نیاز به کلسیم در فنچ های ماده در طول دوره تخم گذاری بسیار حادتر و شدیدتر است. پودر استخوان موجود در فروشگاههای غذای حیوانات ساده ترین روش برای تامین کلسیم مورد نیاز پرنده می باشد. خوراک تخم مرغ نیز بصورت دوره ای برای تامین کلسیم مورد نیاز توصیه شده است. همچنین در طول دوره تخم گذاری و خوابیدن روی تخم ها دارندگان و پرورش دهنگان زیادی توصیه می کنند که یک خوراک دستی مخصوص پرنده شامل انواع دانه های خیس خورده و قرار دادن آن در لانه پرنده هدیه ای مقوی برای فنچها محسوب می شود.

مزیت استفاده از این پودرهای دست ساز آماده برای تغذیه فنچها در این است که در هنگام غذا دادن به جوجه های تازه از تخم درآمده والدین راحتتر خواهند بود و جوجه ها بهتر می توانند این فرمول غذایی را هضم کنند.

دلیل استفاده از این غذای دستی برای فنچ ها قبل از شروع دوران زاد و ولد آشنایی و عادت کردن فنچها به این غذا بیان می شود تا در روزهای بعد بتوانند از این غذا برای تغذیه جوجه های جوان استفاده کنند.

بعلاوه وقتی فنچها در موقعیتهای استرس زا مثل تعویض محل زندگی، تولید مثل، از دست دادن جفت و ... می باشند بهتر است به رژیم غذایی آنها مقداری پودر ویتامین محلول در آب اضافه نمود.

لانه این پرنده معمولاً در زیر سقف و اغلب منتسب به بحثهای ادبیات خانه سازی فنچها می باشد.اغلب ساختارهای بزرگتر از قفسهای 1.4 متر مکعب قابل دسترس تر هستند تا قفسهای بزرگی که در باغ وحش ها یافت می شوند.

به خاطر اندازه کوچک فنچها این پرندگان مکان زیادی را به خود اختصاص نمی دهند. برای فنچهای خوشرنگ فضای بین میله های قفس نباید بیشتر از نیم اینچ باشد. قفسهای ساخته شده از فلز برنج به خاطر خاصیت سمی پنهانی که دارند به هیچ عنوان توصیه نمی شوند.
جهت حفظ شادابی و عدم اضطراب فنچها قفس آنها را در مکانهای آرام و ساکت و کم رفت و آمد منزل، محل کار یا کلاس درس قرار می دهند. تاب برای تاب خوردن یکی از بهترین وسائل برای قفس فنچها می باشد.

تولید مثل
به عنوان یک قانون، فنچهای راه راه آشیانه سازهای با پشتکار و ماهری هستند. لانه های خیزرانی به خوبی لانه های تودرتو کاربرد دارند. وقتی پروسه لانه سازی آغاز می شود، پرنده نر مواد اولیه ساخت آشیانه را جمع آوری و در محل ساخت آشیانه جهت شروع عملیات ساخت لانه نگهداری می کند.


برای فنچهای محبوس در قفس می توان از مواد ساختگی لانه سازی که بر اساس مواد موجود در طبیعت طراحی شده اند استفاده کرد.

بسیار مهم است که در مورد رژیم غذایی والدین در حین لانه سازی و زاد و ولد اطلاعاتی داشته باشید. ( به بالا مراجعه کنید. )
بعد از لانه سازی ماده فنچ 4 تا 6 تخم می گذارد و سپس روی آنها می نشیند. سر در آوردن جوجه ها از تخم و دوره خوابیدن روی تخمها ممکن است 11 تا 14 روز و یا بیشتر طول بکشد. همه مراحل خانه سازی تا مستقل شدن جوجه های بال و پر گشوده تقریباً 2 ماه طول می کشد.
بیشتر دارندگان تازه کار فنچها این پروسه را با اشتیاق دنبال می کنند. این مهم است که به فنچها اجازه ندهیم با فواصل نزدیک زاد و ولد کنند. تولید و تناسل هم نژادها باعث ضعف در زاد و ولد و نهایتاً بخطر افتادن نسل پرنده می شود.